|
Mechaniczne metody
artyku� dr. n. med. Katarzyny Sk�rzewskiej
Mechaniczne metody antykoncepcyjne utrudniaj� dotarcie plemnik�w do macicy i jajowod�w. Tworz� mechaniczn� barier�, uniemo�liwiaj�c zap�odnienie.
Jest wiele rodzaj�w tych �rodk�w. S� przeznaczone zar�wno dla m�czyzn, jak i dla kobiet. Obecnie jedyna dost�pna mechaniczna metoda antykoncepcyjna dla m�czyzn to prezerwatywa, czyli kondom. Natomiast kobiety maj� do wyboru: diafragm�, kapturek naszyjkowy, g�bk� dopochwow�, prezerwatyw� dla kobiet (Femidom).
Prezerwatywa
Jest woreczkiem z cienkiej gumy lateksowej, poliuretanu lub polistyrenu, cz�sto dodatkowo pokrytej silikonem. Ma cylindryczny kszta�t, d�ugo�� 17 cm, �rednic� oko�o 3 cm i grubo�� 0,05 mm. Powinna by� zak�adana przed stosunkiem, z pozostawieniem pustej przestrzeni przed uj�ciem cewki moczowej dla nasienia i swobodnego przesuwania si� napletka podczas ruch�w frykcyjnych. Po zako�czeniu stosunku pr�cie nale�y wycofa� z pochwy przed jego zwiotczeniem, przez co zapobiega si� zsuni�ciu prezerwatywy i wylaniu nasienia do pochwy.
Jest to �rodek jednorazowego u�ytku i nie mo�e by� wykorzystany podczas nast�pnego stosunku. Jego zalet� jest du�a skuteczno�� - wska�nik Pearla wynosi 0,4 - 3,6 (im mniejsza warto�� wska�nika Pearla, tym wi�ksza skuteczno�� danej metody) oraz og�lna dost�pno�� i niska cena. Nale�y tu tak�e podkre�li� brak niepo��danych dzia�a� zdrowotnych, a nawet dzia�anie ochronne, czyli zapobieganie chorobom przenoszonym drog� p�ciow�, m.in. infekcjom wirusami opryszczki (HSV2) i brodawczaka ludzkiego (HPV), kt�re s� czynnikami wywo�uj�cymi raka szyjki macicy. Prezerwatywa chroni tak�e przed wirusowym zapaleniem w�troby typu B, a przede wszystkim przed wirusem HIV. Stosowanie tego �rodka wspomaga zaanga�owanie m�czyzny w antykoncepcj� oraz powoduje wyd�u�enie czasu stosunku, co jest niekiedy zgodne z oczekiwaniami kobiety.
Natomiast wad� jest konieczno�� przerwania gry wst�pnej, obni�enie dozna� seksualnych u partnera, a tak�e mo�liwo�� zsuni�cia lub rozerwania, co zmniejsza skuteczno�� antykoncepcyjn�. Problemem mo�e by� dla niekt�rych prze�amanie bariery wstydu podczas kupowania prezerwatyw, a tak�e zdarzaj�ca si� alergia na gum� i �rodki lubrykuj�ce (nawil�aj�ce).
Diafragma
To gumowa b�ona dopochwowa rozci�gni�ta na metalowej spr�ynce, kt�r� nale�y za�o�y� ok. 1 godziny przed stosunkiem. Usuwa si� j� dopiero 8 - 10 godzin po kontakcie seksualnym. Z przodu opiera si� na spojeniu �onowym, a jej tylna cz�� jest umieszczona w tylnym sklepieniu pochwy. Rozmiar diafragmy dobiera si� indywidualnie przez ginekologa i weryfikuje po porodzie, poronieniu oraz co 2 lata przy regularnym wsp�yciu. R�wnie� przyrost wagi powy�ej 5 kilogram�w powoduje konieczno�� zmiany rozmiaru b�ony dopochwowej.
Jej zalet� jest mo�liwo�� wielokrotnego u�ytku. Po wyj�ciu z pochwy nale�y j� umy�, wysuszy� i schowa� do pude�eczka a� do nast�pnego u�ycia.
Natomiast zasadnicza wada diafragmy to stosunkowo niska skuteczno�� (wska�nik Pearla waha si� od 2 do 16). Dlatego zaleca si� posmarowanie b�ony dopochwowej �rodkiem plemnikob�jczym przed jej za�o�eniem, dzi�ki czemu skuteczno�� tej metody wzro�nie.
Zak�adanie b�ony dopochwowej wymaga wprawy. Pacjentka mo�e si� go nauczy� podczas wizyty u lekarza. Jednak dla niekt�rych pa� udzielanie takich wskaz�wek przez lekarza lub piel�gniark� mo�e by� niekiedy kr�puj�ce. Zniech�ca� mo�e tak�e zmniejszenie wymiar�w pochwy (co jest wynikiem zastosowania tego �rodka) oraz odgrodzenie od obszaru szyjki macicy szczeg�lnie pobudzaj�cych seksualnie punkt�w K i G na przedniej �cianie pochwy, co mo�e upo�ledza� doznania obojga partner�w.
Kapturek naszyjkowy
Ma sto�kowaty lub walcowaty kszta�t gumowego kapturka, dopasowany do kszta�tu cz�ci pochwowej szyjki macicy. �ci�le odgranicza macic� i jajowody od pochwy. Prawid�owo za�o�ony przylega doskonale do tarczy szyjki. Zak�ada si� go godzin� przed, a wyjmuje co najmniej 8 - 10 godzin po stosunku przez poci�gni�cie za nitk� wystaj�c� z pochwy. Jego wymiar powinien by� weryfikowany (podobnie jak diafragmy).
R�wnie� kapturek jest metod� wielokrotnego u�ytku. Skuteczno�� zwi�ksza r�wnoczesne zastosowanie �rodka plemnikob�jczego. I tu r�wnie� lekarz czy piel�gniarka musi pokaza�, w jaki spos�b zak�ada� kapturek.
G�bka dopochwowa
To ma�a, jednorazowa g�bka z pianki poliuretanowej, z zag��bieniem w cz�ci �rodkowej przylegaj�cym �ci�le do szyjki macicy, nas�czona plemnikob�jczym preparatem nonoksynolem - 9.
�rodek ten nie jest dost�pny w Polsce, a wska�nik Pearla wynosi 9 - 25 (czyli jego skuteczno�� jest ma�a).
Prezerwatywa dla kobiet
Jest dost�pna na rynkach europejskich od 1992 roku pod nazw� Femidom i produkowana w jednym rozmiarze. Zosta�a stworzona z cienkiej gumy poliuretanowej pokrytej du�� ilo�ci� �rodka lubrykuj�cego. Cylindryczny worek o d�ugo�ci 17 cm i �rednicy 6 - 7 cm zak�ada si� do pochwy przed stosunkiem, jednocze�nie dopasowuj�c pier�cie� wewn�trzny Femidomu do sklepie� pochwy. Natomiast pier�cie� zewn�trzny pozostaje poza przedsionkiem pochwy.
Tak jak prezerwatywa m�ska jest ona przeznaczona do jednorazowego u�ytku. Podobnie te� zapobiega nie tylko niepo��danej ci��y, ale i chorobom przenoszonym drog� p�ciow�. Wed�ug niekt�rych naukowc�w, jest skuteczniejsza w zapobieganiu zara�eniu wirusem HIV ni� kondom.
Cz�sto jednak wyst�puj� problemy techniczne podczas stosowania Femidomu, kt�ry mo�e wysun�� si� podczas gry wst�pnej. Zdarza si� te�, �e pr�cie podczas ekscytacji p�ciowej jest nieprawid�owo wk�adane - pomi�dzy �cian� pochwy a g�rn� kraw�d� prezerwatywy. Ma�a estetyka �rodka wp�ywa r�wnie� na jego niewielk� popularno��.
�rodki mechaniczne dla kobiet
Zalety
- s� skuteczne, je�eli stosuje si� je prawid�owo
- nie zak��caj� przebiegu samego stosunku p�ciowego
- kontroluje je kobieta
- s� u�yteczne w czasie trwania miesi�czki
- nie zaburzaj� gospodarki hormonalnej kobiety
- zapobiegaj� chorobom przenoszonym drog� p�ciow�
- zmniejszaj� cz�sto�� wyst�powania raka szyjki macicy
Wady
- konieczno�� za�o�enia do pochwy przed stosunkiem
- zmniejszenie dozna� seksualnych zwi�zanych z dra�nieniem szyjki i pochwy
- konieczno�� kr�puj�cych trening�w
- skuteczno�� mniejsza ni� �rodk�w hormonalnych
- cz�stsze zaka�enia dr�g moczowych, parcie i utrudnienia w oddawaniu moczu
- alergia i odczyn zapalny w pochwie
- otarcia i owrzodzenia pochwy
- nasilenie dolegliwo�ci spowodowanych hemoroidami
|
