KUCZA .info [created by MULDEK SiteZ]
  kucza.info  ï¿½roda, 8 marca 2006 r. Imieniny: Beatyi
   
HOME
O MNIEPORTFOLIOBLOGZDROWIEINTERNETROZRYWKA
  
»
Strona g��wna »» ZDROWIE »» Antykoncepcja »» Hormonalna
 
 
   :: Hormonalna
antykoncepcja hormonalna

Antykoncepcja hormonalna
opracowanie: dr n. med. Katarzyna Sk�rzewska

W krajach wysoko rozwini�tych antykoncepcja hormonalna jest drug� co do cz�sto�ci stosowania (po sterylizacji) metod� zapobiegania ci��y.

Skuteczn� i - mo�na powiedzie� - nowoczesn� metod� antykoncepcyjn� wynalaz�y plemiona Ameryki Po�udniowej. Tamtejsze kobiety pi�y napary z zi� zawieraj�cych substancje o dzia�aniu hormonalnym. Wypada wi�c uzna�, �e Indianie byli prekursorami doustnej tabletki antykoncepcyjnej.

W historii wsp�czesnej antykoncepcji m�wi si� od roku 1897, kiedy to po raz pierwszy Beard i Prenant stwierdzili, i� w ci��y nie wyst�puje owulacja. Kilka lat p�niej Herman i Stein dowiedli, �e za ten efekt odpowiedzialny jest hormon zwany progesteronem, a w roku 1936 Kurzrokowi uda�a si� sterylizacja za pomoc� samych estrogen�w.

Pierwsza doustna tabletka antykoncepcyjna Enovid 10 zosta�a zarejestrowana w Stanach Zjednoczonych w 1960 r., a rok p�nej wesz�a na rynki europejskie.

W XX w. nast�pi� gwa�towny rozw�j antykoncepcji hormonalnej. Ci�g�e poszukiwania doprowadzi�y do powstania wielu jej metod.

    I. Rodzaje �rodk�w antykoncepcjnych
Antykoncepcj� hormonaln� mo�na podzieli� na trzy grupy:

1. z�o�one preparaty doustne (OC - oral contraceptive)
  • metoda jednofazowa
  • metoda dwufazowa
  • metoda tr�jfazowa
2. �r. oparte na samych progestagenach
  • minitabletka gestagenna (mini pill)
  • progestageny o przed�u�onym dzia�aniu:
      - implanty - iniekcje - wk�adka wewn�trzmaciczna zawieraj�ca progestagen (medical IUD)
3. antykoncepcja po stosunku (awaryjna, post-coital contraceptive)

    II. Dwusk�adnikowa doustna tabletka antykoncepcyjna
Sk�ada si� z ethynyloestradiolu EE (syntetycznego estrogenu) oraz r�nych progestagen�w (pochodnych progesteronu).

Podanie tabletki doustnej sprawia, �e w surowicy krwi utrzymuje si� sta�e st�enie hormon�w sterydowych (estrogen�w i progestagen�w). Powoduje to zahamowanie uwalniania gonadotropin przysadkowych (FSM i LH). W wyniku tego w jajnikach nie dojrzewaj� p�cherzyki Graafa i nie dochodzi do uwolnienia kom�rki jajowej (owulacji). Dodatkowo progestagen, kt�ry jest obecny w pigu�ce, ma nast�puj�ce dzia�anie:

  • wp�ywa na b�on� �luzow� macicy w taki spos�b, �e przyspiesza przemian� jej struktury, co uniemo�liwia zagnie�d�enie si� zarodka. Umieszczone tu gruczo�y staj� si� drobne, zniekszta�cone, niezdolne do produkowania odpowiedniej ilo�ci �luzu. W tak zmienionej b�onie �luzowej macicy nie mo�e zagnie�dzi� si� blastocysta (czyli bardzo wczesne stadium rozwoju zarodka),
  • powoduje, �e �luz szyjkowy jest bardzo zbity, g�sty, nieprzepuszczalny dla plemnik�w,
  • sprawia, �e plemniki nie maj� zdolno�ci do tworzenia enzymu niezb�dnego do rozpuszczenia otoczki kom�rki jajowej (akrolizyny), dzi�ki czemu nie dochodzi do zap�odnienia.
Jaki sk�ad?

W zale�no�ci od sk�adu doustne �rodki antykoncepcyjne dzieli si� na:

  • jednofazowe: tabletki o sta�ym sk�adzie hormon�w sterydowych w ca�ym cyklu zawieraj�ce ethynyloestradiol i progestagen (obydwa hormony podaje si� w takiej samej ilo�ci podczas ca�ego cyklu),
  • dwufazowe: w I fazie cyklu - przyjmuje si� sam ethynyloestradiol lub z niewielkim dodatkiem progestagenu, w II fazie - ethynyloestradiol wraz z progestagenem. Metoda ta obecnie jest sporadycznie stosowana, gdy� czasem mo�e spowodowa� zwi�kszone prawdopodobie�stwo zaj�cia w ci��� i zwi�kszone ryzyko rozwoju raka trzonu macicy. Nie b�dziemy wi�c jej omawia�.
  • tr�jfazowe: o zmiennym sk�adzie hormonalnym, przypominaj�cym wahania fizjologiczne hormon�w w trakcie prawid�owego cyklu miesi�cznego.
Po pocz�tkowym zafascynowaniu tabletkami tr�jfazowymi (by�y bardziej fizjologiczne, nie zmniejsza�y obfito�ci krwawie� z odstawienia hormon�w, rzadziej dawa�y plamienia i krwawienia) okaza�o si�, �e wiele kobiet �le toleruje te preparaty. Przyczyn� jest wi�ksza sumaryczna dawka ethynyloestradiolu w por�wnaniu z tabletkami jednofazowymi i jednocze�nie mniejsza dawka progestagen�w (wyra�na przewaga estrogenna tabletki tr�jfazowej). Wahania poziomu hormon�w nasilaj� migrenowe b�le g�owy i zmiany nastroju, a tak�e objawy zespo�u napi�cia przedmiesi�czkowego. Zmienno�� tabletek powoduje cz�stsze b��dy w ich za�ywaniu. Metoda tr�jfazowa ma r�wnie� wi�kszy wska�nik zawodno�ci Pearla, jest wi�c nieco mniej skuteczna.

Od czego zacz��?

Przed rozpocz�ciem stosowania tabletki dwusk�adnikowej nale�y:

  • przeprowadzi� pe�ne badanie ginekologiczne wraz z badaniem piersi i cytologi�,
  • zmierzy� ci�nienie t�tnicze krwi,
  • oceni� na podstawie bada� laboratoryjnych funkcjonowanie uk�adu krzepni�cia i w�troby,
  • zbada� poziom cholesterolu wraz z jego frakcjami.
Pozwoli to na wykluczenie przeciwwskaza� bezwzgl�dnych do stosowania doustnej z�o�onej antykoncepcji hormonalnej. W roku 1996, na skutek sugestii o potencjalnym wzro�cie cz�sto�ci wyst�powania chor�b zatorowo-zakrzepowych u kobiet przyjmuj�cych tabletki antykoncepcyjne, przeciwwskazania bezwzgl�dne zosta�y rozszerzone (szczeg�lnie dotyczy to kobiet obci��onych wywiadem rodzinnym i pal�cych papierosy po 35. roku �ycia).

Po wykluczeniu przeciwwskaza� mo�emy dobra� konkretn� tabletk� dla pacjentki wed�ug jej typu hormonalnego. Ca�� populacj� kobiet podzielono na trzy typy (tab.):

  • estrogenny,
  • prawid�owy,
  • gestagenny.
W zale�no�ci od typu hormonalnego i si�y dzia�ania tabletki antykoncepcyjnej istnieje du�e prawdopodobie�stwo unikni�cia dzia�a� niepo��danych przy prawid�owym dobraniu preparatu.

Jak stosowa�?

  • Tabletki jednofazowe podaje si� od 1. dnia krwawienia miesi�cznego, je�eli kobieta od pocz�tku brania tabletek b�dzie chcia�a uchroni� si� przed niepo��dan� ci���. Natomiast gdy nie jest to tak istotne, mo�na zacz�� przyjmowa� tabletki od 5. dnia cyklu miesi�cznego, jednak z zastosowaniem dodatkowych metod antykoncepcyjnych przez pierwsze 14 dni.

    Po 21 tabletkach robi si� 7-dniow� przerw�, po czym zaczyna si� nast�pne opakowanie niezale�nie od trwania krwawienia z odstawienia pigu�ki.
  • Gdy przyjmujemy tabletki tr�jfazowe, pierwsze opakowanie zaczynamy zawsze w 1. dniu miesi�czki, a nast�pnie bierzemy je tak jak jednofazowe.
Gdy zapomnisz po�kn�� tabletk�...

Nie wpadaj w panik�, tylko zastosuj jeden z poni�szych sposob�w, zale�nie od sytuacji, w jakiej mia�o to miejsce:

  • gdy od poprzedniej tabletki nie min�o 36 godzin (tj. 12 godzin sp�nienia), nale�y przyj�� zapomnian� pigu�k� i nie obawia� si� zmniejszenia skuteczno�ci antykoncepcyjnej,
  • gdy od poprzedniej tabletki min�o 36 godzin (ponad 12 godz. sp�nienia), to zostawiamy j� w opakowaniu, a kolejn� przyjmujemy o prawid�owej porze. Jednak przez najbli�sze 7 dni musimy stosowa� dodatkow� metod� zapobiegania niepo��danej ci��y,
  • je�eli min�o ponad 36 godzin od poprzedniej tabletki, a pomini�ta jest jedn� z 7 ostatnich w opakowaniu, to od razu po zako�czeniu bie��cego listka zaczynamy nast�pny, bez 7-dniowej przerwy. Pozwoli to na unikni�cie wzrostu prawdopodobie�stwa ci��y w nast�pnym cyklu. Oczywi�cie, w tym przypadku nie wyst�pi krwawienie z odstawienia tabletek (na�laduj�ce miesi�czk�), o czym pacjentka musi by� uprzedzona.
Dlaczego rezygnuj�

A� 50% kobiet (g��wnie m�odych) rezygnuje ze stosowania antykoncepcji hormonalnej doustnej w 1. roku jej stosowania. Przyczyn� mog� by�:

  • niepo��dane efekty kosmetyczne (�ojotok, tr�dzik, hirsutyzm, czyli obfitsze ow�osienie, i �ysienie),
  • wzmo�one napi�cie i bolesno�� gruczo��w sutkowych (mastodynia, mastalgia),
  • plamienia i krwawienia w trakcie przyjmowania preparatu,
  • nudno�ci, wymioty,
  • b�le g�owy,
  • wt�rny brak krwawienia podczas stosowania pigu�ek,
  • przyrost masy cia�a,
  • strach przed rakiem i chorobami uk�adu sercowo-naczyniowego.
Rezygnacja z tabletek antykoncepcyjnych jest spowodowana brakiem informacji o wp�ywie preparat�w hormonalnych. Lekarze cz�sto nie uprzedzaj� o niepo��danych objawach (g��wnie androgenizacji), kt�re s� zwi�zane z nietolerancj� estrogen�w, rzadziej progestagen�w. Na og� przemijaj� one po oko�o 2-3 miesi�cach. Gdy jednak si� utrzymuj�, nale�y zmieni� preparat po zu�yciu do ko�ca poprzedniego. Tylko w jednym przypadku powinno si� natychmiast odstawi� doustn� tabletk� antykoncepcyjn� - je�eli wyst�pi� po niej pierwszorazowe, silne b�le g�owy po��czone z zaburzeniami widzenia.

Zalety antykoncepcji hormonalnej

Doustne z�o�one preparaty antykoncepcyjne maj� wiele zalet.

Je�li chodzi o ich dzia�anie antykoncepcyjne, w por�wnaniu z innymi �rodkami antykoncepcyjnymi s�:

  • bardzo skuteczne (wska�nik Pearla 0,01-0,54),
  • wygodne w u�yciu (nie wymagaj� �adnych czynno�ci wykonywanych "tu� przed"),
  • efekt antykoncepcyjny jest odwracalny ju� w nast�pnym cyklu
Dzia�aj� r�wnie� korzystnie na narz�d rodny, wp�ywaj�c na cykl miesi�czkowy:

  • zmniejszaj� obfito�� krwawie� i objawy niedokrwisto�ci,
  • miesi�czki s� mniej bolesne,
  • zmniejszaj� objawy zespo�u napi�cia przedmiesi�czkowego,
  • reguluj� czas wyst�powania i trwania krwawie� z odstawienia hormon�w.
Przyczyniaj� si� r�wnie� do rzadszego wyst�powania takich stan�w chorobowych narz�du rodnego, jak zapalenie przydatk�w, torbiele czynno�ciowe jajnik�w, endometrioza, ci��a pozamaciczna.

Zapobiegaj� tak�e:

  • rakowi endometrium (dzieje si� tak ju� po roku stosowania OC bez przerwy; efekt utrzymuje si� jeszcze 15 lat po zaprzestaniu stosowania pigu�ek)
  • rakowi jajnika (dzia�anie ochronne ujawnia si� po 5-10 latach od rozpocz�cia stosowania OC, niezale�nie od czasu przyjmowania tabletki antykoncepcyjnej. Im d�u�szy okres stosowania pigu�ki, tym mniejsze ryzyko raka jajnika. Ochrona utrzymuje si� do 15 lat od przerwania OC).
Dzia�aj� r�wnie� pozytywnie na inne narz�dy cia�a:

  • przyczyniaj� si� do rzadszego wyst�powania �agodnych
  • nowotwor�w sutka i zmian dysplastycznych,
  • zapobiegaj� powstawaniu osteoporozy (efekt jest widoczny po roku stosowania OC, utrzymuje si� 15 lat po zaprzestaniu tej metody),
  • niweluj� objawy �ojotoku i hirsutyzmu,
  • wp�ywaj� pozytywnie na przebieg choroby wrzodowej �o��dka i dwunastnicy, przyczyniaj� si� do szybszego gojenia si� niszy wrzodowej, rzadszych nawrot�w i zaostrze�,
  • �agodz� przebieg reumatoidalnego zapalenia staw�w,
  • zmniejszaj� objawy zar�wno nadczynno�ci, jak i niedoczynno�ci tarczycy.
Powik�ania

Zawsze nale�y pami�ta� o indywidualnym doborze tabletki antykoncepcyjnej, kontroli lekarza i przeanalizowaniu wszystkich mo�liwych zagro�e�, powik�a� i korzy�ci doustnej antykoncepcji hormonalnej.

Mo�e si� bowiem zdarzy�, �e mimo starannego doboru tabletki i kontroli lekarza, po kilku latach przyjmowania dwusk�adnikowej tabletki antykoncepcyjnej wyst�pi� powik�ania. Mog� one dotyczy� g��wnie:

  • uk�adu kr��enia (powik�ania zatorowo-zakrzepowe, zawa� mi�nia sercowego u palaczek po 35. r.�., nadci�nienie t�tnicze),
  • w�troby (kamica p�cherzyka ��ciowego, ��taczka cholestatyczna, pierwotny rak w�troby),
  • miesi�czki (jej wt�rny brak, tzw. post-pill amenorrhea), nszyjki macicy i sutka (nowotwory).
Dwusk�adnikowe tabletki antykoncepcyjne nie powinny by� stosowane w nast�puj�cych przypadkach:

  • podczas karmienia piersi�,
  • przy wyst�powaniu oty�o�ci (BMI > 30 kg/m2),
  • przy zastawkowych wadach serca, stanach po wszczepieniu sztucznych zastawek serca,
  • przy zaburzeniach krzepliwo�ci, chorobach zatorowo-zakrzepowe w przesz�o�ci lub w rodzinie,
  • w nowotworach estrogenozale�nych,
  • w chorobach uk�adowych (tocze� rumieniowaty trzewny, sklerodermia, kolagenozy),
  • w chorobach psychicznych (zw�aszcza psychoza maniakalno-depresyjna),
  • w chorobie Le�niowskiego-Crohna.
Jednak w takich sytuacjach mo�emy wykorzysta� doustne metody antykoncepcyjne zawieraj�ce same gestageny.

    III. �rodki oparte na gestagenach
Minitabletka gestagenna

Zawiera minimaln� dawk� samych progestagen�w, najcz�ciej lewonorgestrelu. Jej dzia�anie polega g��wnie na zwi�kszeniu g�sto�ci �luzu szyjkowego. Ale tak ma�a dawka progestagenu nie jest w stanie zahamowa� owulacji, co przyczynia si� do mniejszej skuteczno�ci tej metody (wska�nik Pearla 0,3-4), zw�aszcza u kobiet oty�ych.

Tabletk� gestagenn� nale�y przyjmowa� codziennie w 28-dniowym cyklu, o sta�ej porze, z op�nieniem nie wi�kszym ni� 2-3 godziny, poniewa� po 5 godzinach dochodzi do up�ynnienia �luzu szyjkowego, a powr�t efektu nast�puje dopiero po 48 godzinach od przyj�cia tabletki.

Ten rodzaj antykoncepcji ma istotne zalety:

  • nie hamuje laktacji,
  • daje szybki powr�t p�odno�ci,
  • jest dobrze tolerowany,
  • zmniejsza ryzyko raka sutka, trzonu macicy i jajnika,
  • nie wp�ywa na ryzyko powstawania chor�b zatorowo-zakrzepowych,
  • nie powoduje zaburze� metobolicznych.
Niestety, przyjmowanie minitabletki antykoncepcyjnej nie jest pozbawione wad. U ok. 44% kobiet wyst�puj� nieregularne krwawienia miesi�czkowe, plamienia i krwawienia mi�dzymiesi�czne. Cz�ciej dochodzi do b��d�w owulacji, z czym wi��e si� powstawanie torbieli czynno�ciowych jajnik�w.

Gestageny o przed�u�onym dzia�aniu (nie podawane doustnie)

    Progestageny wstrzykiwane domi�niowo
Jest to najskuteczniejsza hormonalna metoda antykoncepcyjna (wska�nik Pearla 0,10).

Najcz�ciej stosowanym preparatem jest octan medroksyprogesteronu (Depo Provera - Upjohn), podawany domi�niowo co 12 tygodni.

Stosunkowo wysokie pocz�tkowo st�enie progestagenu hamuje uwalnianie FSH i LH, nie dopuszczaj�c do owulacji. Dzia�a tak�e na wzrost g�sto�ci �luzu szyjkowego, powoduje zaburzenia zdolno�ci plemnik�w do zap�odnienia i zmiany w b�onie �luzowej macicy (cz�sto dochodzi do zaniku endometrium).

Ta bardzo skuteczna i wygodna w u�yciu metoda nie jest popularna. Wi��e si� to przede wszystkim z nie uzasadnionym w tym przypadku strachem przed nowotworami, z�ym stosowaniem i niemo�liwo�ci� wycofania si� z niej przez 3 miesi�ce dzia�ania leku. Metoda ta jest zalecana szczeg�lnie kobietom z kraj�w Trzeciego �wiata, gdzie ze wzgl�du na warunki bytowe i poziom u�wiadomienia stosowanie innych metod jest utrudnione.

    Implanty hormonalne
S� to wszczepiane podsk�rnie raz na 5-7 lat kapsu�ki (6 sztuk jednorazowo) wielko�ci zapa�ki, z kt�rych uwalnia si� do krwiobiegu hormon lewonorgestrel. Obecnie dost�pny na �wiecie jest Norplant. Skuteczno�� antykoncepcyjna Norplantu jest r�wnie wysoka jak w przypadku Depo Provery (wska�nik Pearla 0,1-0,2).

Dzia�anie preparatu jest podobne do minitabletki gestagennej (wzrost g�sto�ci �luzu szyjkowego, zmniejszona zdolno�� plemnik�w do zap�odnienia kom�rki jajowej, zmiany w endometrium), z tym �e poziom lewonorgestrelu jest sta�y, przez co dochodzi tak�e do hamowania owulacji (jajeczkowanie wyst�puje u 10% kobiet w pierwszym roku stosowania, z czasem jego odsetek zwi�ksza si� do 30-75% pod koniec okresu dzia�ania).

Implanty progestagenne omijaj� w�trob�, nie wp�ywaj� na metabolizm, uk�ad krzepni�cia ani nadci�nienie. Prawdopodobnie zapobiegaj� nowotworom hormonozale�nym, takim jak rak trzonu macicy, jajnika i sutka, nie zwi�kszaj�c jednocze�nie nara�enia na osteoporoz�.

Specyficznym problemem jest dyskomfort podczas wprowadzania i usuwania preparatu, a tak�e miejscowy odczyn zapalny lub zanikowy tkanki podsk�rnej oraz niekorzystny efekt kosmetyczny. Z tych powod�w w 1997 r. produkcja i dystrybucja Norplantu zosta�y wstrzymane (zbyt wiele proces�w o odszkodowanie wytaczanych firmie przez kobiety). Poszukuje si� innych dr�g wprowadzania hormon�w do tkanki podsk�rnej.

    IV. Jaka przysz�o��?
Obecnie poszukuje si� metod antykoncepcyjnych omijaj�cych drog� doustn�. Prawdopodobnie w przysz�o�ci b�dziemy stosowa� hormonalne preparaty w postaci implant�w, plastr�w, kr��k�w dopochwowych. Trwaj� badania nad tabletk� stosowan� raz w miesi�cu i skuteczn� metod� hormonaln� dla m�czyzn. Coraz bardziej prawdopodobne jest stworzenie dla kobiet szczepionek antykoncepcyjnych, skierowanych przeciwko otoczce przejrzystej kom�rki jajowej oraz przeciwko HCG (dzia�anie wczesnoporonne).

Poza tym przeprowadza si� prace badawcze takich hormonalnych �rodk�w antykoncepcyjnych, jak:

  • kr��ki dopochwowe, powoli uwalniaj�ce hormony - g��wnie gestageny. Kr��ek pozostaje w pochwie do 3 miesi�cy i jest usuwany na maks. 3 godziny dziennie. Istniej� ju� pr�by stosowania kr��k�w zawieraj�cych estrogeny i progestageny, np. ethynyloestradiolu i dezogestrelu. S� one u�ywane przez 3 miesi�ce z tygodniow� przerw� co 3 tygodnie,
  • implanty ulegaj�ce biologicznemu rozk�adowi - w przeciwie�stwie do Norplantu nie trzeba ich usuwa�,
  • wk�adki wewn�trzmaciczne zawieraj�ce progestageny,
  • iniekcje domi�niowe estrogen�w i progestagen�w - raz na 4 tygodnie,
  • tabletka o przed�u�onym dzia�aniu, stosowana 2 razy/1 raz w tygodniu - zapobiega g��wnie zagnie�d�eniu zarodka,
  • bardziej skuteczna antykoncepcja postkoitalna,
  • pigu�ka dla kobiet i m�czyzn - bazuje na inhibinie, kt�ra dzia�a zar�wno na powstawanie kom�rek jajowych, jak i plemnik�w,
  • antykoncepcja hormonalna w spraju aplikowanym do nosa - zawiera niewielk� dawk� estrogen�w i progestagen�w,
  • plastry uwalniaj�ce hormony (estrogeny + progestageny), przyklejane na sk�r� - dzia�aj� oko�o tygodnia.
Kobieta mo�e korzysta� z r�nych �rodk�w antykoncepcyjnych. Wyboru okre�lonej metody dokonuj� osoby o r�nym �wiatopogl�dzie, przekonaniach religijnych i planach rodzinnych. Zadaniem lekarza jest przedstawienie mechanizm�w dzia�ania, skuteczno�ci oraz korzy�ci tych metod, bez pomijania objaw�w niepo��danych i mo�liwych powik�a�. Chodzi tu o rzeteln� informacj� i pomoc, ostateczna decyzja nale�y bowiem do os�b zainteresowanych, czyli kobiety i jej partnera.

S�owniczek

  • progesteron - naturalny hormon �e�ski produkowany g��wnie przez cia�ko ��te po owulacji
  • progestagen - syntetyczna pochodna progesteronu na�laduj�ca jego dzia�anie
  • estrogeny - naturalne hormony �e�skie produkowane przez jajniki kobiety
  • vethynyloestradiol (EE) - syntetyczny estrogen
  • lewonorgestrel - jeden z progestagen�w, progestagen II generacji
  • p�cherzyki Graafa - wytwarzaj� si� w nich i dojrzewaj� kom�rki jajowe, kt�re nast�pnie uwalniaj� si� i przedostaj� si� do jajowod�w, gdzie mog� ulec zap�odnieniu
  • gonadotropiny przysadkowe (LH, FSH) - hormony glikoproteinowe wydzielane przez przysadk� m�zgow� stymuluj�ce wzrost i dojrzewanie p�cherzyk�w Graafa i jednocze�nie produkcj� estrogen�w i progesteronu w jajnikach
  • owulacja - uwolnienie kom�rki jajowej z p�cherzyk�w Graafa
Antykoncepcja hormonalna dla m�czyzn

Od 1980 r. pod egid� WHO trwaj� badania nad metod� antykoncepcji hormonalnej dla m�czyzn. Metoda ta jest oparta na hamowaniu uk�adu rozrodczego m�czyzny (podwzg�rze, przysadka, j�dro) przez testosteron i jednocze�nym powodowaniu azoospermii (braku plemnik�w w nasieniu).

Proponowane pocz�tkowo du�e dawki testosteronu powodowa�y efekt farmakologicznej kastracji, skutecznie zapobiegaj�c niepo��danej ci��y, wywo�uj�c niezdolno�� m�czyzny do odbywania stosunk�w p�ciowych. Natomiast niskie dawki testosteronu niewystarczaj�co hamowa�y spermatogenez� (tworzenie si� plemnik�w). Natomiast po��czenie testosteronu z progestagenem III generacji (dezogestrelem) okaza�o si� skuteczne antykoncepcyjnie i nie powodowa�o dzia�a� niepo��danych.

Obecnie zalecana kombinacja to 200 ng enanthanu, testosteronu podawanego 1 raz w tygodniu domi�niowo, oraz przyjmowanie codziennie doustnie 150 �g dezogestrelu. Cykl antykoncepcyjny trwa 6 miesi�cy, ale p�odno�� powraca dopiero 4 miesi�ce od zaprzestania przyjmowania preparatu.

Przeciwwskazania bezwzgl�dne

Nie wolno rozpoczyna� stosowania preparat�w hormonalnej antykoncepcji u kobiet:

  • w ci��y,
  • z chorobami uk�adu kr��enia (obecnie lub w wywiadzie), takimi jak:

    • choroba zatorowo-zakrzepowa,
    • ci�kie nadci�nienie t�tnicze (RR > 160/100 mm Hg),
    • choroba niedokrwienna serca,
    • zaburzenia wykrzepiania,
    • hiperlipoproteinemia

  • gdy w rodzinie wyst�puj� choroby uk�adu sercowo-
  • aczyniowego (szczeg�lnie zatorowo-zakrzepowe), mog�ce mie� zwi�zek z dzia�aniem hormon�w sterydowych,
  • po uko�czeniu 35. roku �ycia, je�eli jednocze�nie pal� wi�cej ni� 10 papieros�w dziennie, a po 40. r.�. - ponad 5 papieros�w dziennie (przyjmowanie tabletki zwi�ksza u palaczek ryzyko wyst�pienia zawa�u mi�nia sercowego ponad 6-krotnie),
  • z marsko�ci� w�troby, jej st�uszczeniem, czynnym wirusowym zapaleniem w�troby i innymi ci�kimi jej chorobami,
  • z nie zdiagnozowanymi krwawieniami z dr�g rodnych,
  • choruj�cych na nowotwory hormonozale�ne (rak sutka, trzonu macicy, jajnika, odbytnicy, czerniak),
  • oty�ych,
  • z porfiri�,
  • d�ugotrwale unieruchomionych.
Leki immunosupresyjne a przebieg ci��y

Z doniesie� opublikowanych "American Journal of Gastroenterology" wynika, �e u kobiet, kt�rych partner by� leczony z powodu schorzenia jelit 6 merkaptopuryn� (6-MP), cz�ciej wyst�puj� poronienia lub dziecko ma wad� wrodzon�. 6-MP to lek stosowany przede wszystkim w leczeniu bia�aczek, ale podaje si� go te� pacjentom z chorobami jelit o pod�o�u immunologicznym, np. chorob� Crohna czy wrzodziej�cym zapaleniem jelita grubego. Dotychczas uwa�ano, �e leki tego typu, czyli immunosupresyjne, mog� mie� niekorzystny wp�yw na przebieg ci��y, gdy przyjmuje je matka.

Dr Ramona Rajapakse z zespo�em badaczy z Nowego Jorku przeprowadzili badania, maj�ce na celu ustalenie, czy leczenie 6-MP m�czyzny w ci�gu ostatnich 3 miesi�cy przed zap�odnieniem partnerki nie wp�ywa niekorzystnie na p��d i przebieg ci��y. Zbadano przebieg 50 ci��, gdzie 23 ojc�w mia�o zapalenie jelita o pod�o�u immunologicznym i przyjmowa�o 6-MP oraz 90 ci��, w kt�rych 34 ojc�w chorowa�o na przewlek�e zapalenie jelita o pod�o�u immunologicznym, ale nie byli oni leczeni 6-MP.

Spo�r�d 13 ci��, w kt�rych ojciec dziecka by� leczony w ci�gu ostatnich 3 miesi�cy 6-MP, w 4 wyst�pi�y powik�ania. Dwa z nich zako�czy�y si� poronieniem, w jednej p��d mia� wady ko�czyn i czaszki, 1 dziecko urodzi�o si� z wad� (brak kciuka). Dla por�wnania - w�r�d 90 ci�� z ojc�w nie za�ywaj�cych 6-MP powik�ania wyst�pi�y tylko w 2 przypadkach i nie stwierdzono �adnej wady rozwojowej u dzieci.

Wynika z tego, �e ryzyko wady rozwojowej p�odu lub poronienia (kt�re cz�sto jest spowodowane ci�k� wad� embrionu lub p�odu) gdy ojciec dziecka by� leczony 6-MP, wynosi 15,3%, a w populacji og�lnej - 3%. Poniewa� produkcja spermy trwa (do ca�kowitego "odnowienia") oko�o 70-85 dni, przyjmowanie przez m�czyzn� 6 merkaptopuryny w ci�gu 90 dni przed zap�odnieniem mo�e powodowa� zmiany w chromosomach plemnik�w.

Palenie w ci��y

Powszechnie wiadomo, �e palenie papieros�w przez kobiet� ci�arn� ma niekorzystny wp�yw na p��d. Statystyki pokazuj�, �e u kobiet pal�cych cz�ciej dochodzi do poronie�, ponadto dzieci matek pal�cych maj� nisk� wag� urodzeniow� i niedob�r wzrostu.

Ostatnie badania, przeprowadzone przez zesp� badaczy z Centrum Genetyki Cz�owieka Uniwersytetu w Bostonie i opublikowane w "Prenatal Diagnosis" daj� podstawy, by s�dzi�, �e palenie przez kobiet� ci�arn� zwi�ksza ryzyko zachorowania dziecka na raka w p�niejszym �yciu. P��d w �onie matki pal�cej "k�pie si�" w subtancjach rakotw�rczych. W p�ynie owodniowym otaczaj�cym p��d stwierdzono obecno�� NNLA - swoistego karcynogenu pochodz�cego z papieros�w. W badaniu, kt�re obj�o 51 kobiet w ci��y, znaleziono go w p�ynie owodniowym a� u 53% ci�arnych pal�cych (dla por�wnania - u kobiet niepal�cych odsetek ten wynosi� 7%).

Picie herbaty a g�sto�� ko�ci

Opublikowane w "American Journal of Clinical Nutrition" doniesienie potwierdza mo�liwy korzystny wp�yw picia herbaty na g�sto�� minera��w tkanki kostnej w podesz�ym wieku. Badania nawyk�w dietetycznych kobiet w wieku 67-76 lat, przeprowadzone w latach 1991-1995 w Cambridge, wykaza�y wi�ksz� g�sto�� minera��w tkanki kostnej kr�gos�upa u pij�cych herbat�, ni� u niepij�cych. Zale�no�� ta nie dotyczy�a szyjki ko�ci udowej, czyli miejsca gro�nych z�ama� u starszych ludzi. Kobiety, kt�re pij� herbat� z mlekiem mia�y wy�sz� g�sto�� minera��w w cz�ci ko�ci udowej zwanej kr�tarzem wi�kszym, ale nie w szyjce.

Komentuj�cy te obserwacje dr Rosenbloom radzi wi�c, by osoby lubi�ce herbat� pi�y j�, gdy� prawdopodobnie izoflawonoidy w niej zawarte pomagaj� w zapobieganiu osteoporozie. Nie jest to jednak wystarczaj�ca profilaktyka. Nadal obowi�zuje odpowiednie zaopatrywanie organizmu w wap� i witamin� D, unikanie palenia papieros�w, nadmiaru alkoholu i kawy, aktywno�� fizyczna.

Cechy charakterystyczne kobiet o r�nym typie hormonalnym
  KOBIETY ESTROGENNE KOBIETY GESTAGENNE
wygl�d zewn�trzny bardzo kobiecy m�ski
budowa cia�a drobna �rednia, m�skie proporcje
gruczo�y sutkowe du�e, okr�g�e, przero�ni�te ma�e, p�askie
w�osy suche t�uste
sk�ra sucha t�usta, ze sk�onno�ci� do zmian tr�dzikowych
zesp� napi�cia przedmiesi�czkowego nasilony:
- nerwowo��, p�aczliwo��
- wzmo�one napi�cie i bolesno�� sutk�w
- migrenowe b�le g�owy		 �agodny:
- depresje
- b�le podbrzusza
cykl miesi�czny
- d�ugo�� cyklu
- d�ugo�� krwawienia
- obfito��
- bolesno��		  
< 28 dni (�r. 21-25)
5-7 dni
obfite
bolesne		   > 32 dni (�r. 32-36), cz�sto wt�rny brak miesi�czki
2-4 dni
sk�pe
niebolesne
wydzielina z pochwy obfita sk�pa - trudno�ci we wsp�yciu
macica przerost mi�nia macicy, sk�onno�� do mi�niak�w niedorozw�j macicy
inne �ylaki kurcze �ydek
tolerancja ci��y nasilone nudno�ci i wymioty du�y przyrost masy cia�a
   :: Profil
|» has�o? «|
|» za�� w�asny profil «|

   :: Tekst dnia
Kobiety s� po to by Je kocha� a nie by Je rozumie� :)

   :: Pos�uchaj radia
Klikaj i s�uchaj...
 
  statystyki www stat.pl
Copyright © 1996-2006 MULDEK SiteZ
do pocz±tku Startuj z MULDEK SiteZ!dodaj do ulubionych ISO 8859-2 
 

wykonano w czasie 0.2721 s